قصه پر غصه صنعت طیور در کشور و به خصوص در استان گلستان روز به روز بر درام آن افزوده شده و چالش ها یکی پس از دیگری گلوی این صنعت را می فشارد. یکی از دغدغه های مهم در زنجیره تولید گوشت مرغ، تامین و توزیع نهاده است. به گفته فعالان دام و طیور، این روزها دو نهاده ذرت و سویا با ارز ترجیحی وارد کشور می شود اما مشکل اینجا است که این واردات به صورت منظم و با برنامه انجام نمی شود.

توزیع نهاده ها هم بخشی از این زنجیره بوده که گویا دچار نقص است چرا که فعالان این صنعت از تاخیر در تحویل دو محصول ذرت و سویا گلایه مند هستند. مرغداران بر این باورند که موجود زنده نیاز به خوراک دارد لذا در زمان کمبود نهاده، متوقف کردن تولید امکان پذیر نیست و اگر خوراک تامین نشود قطعا مرغدار دچار تلفات خواهد شد بنابراین به ناچار نهاده را با قیمت آزاد تهیه می کند که این هزینه قاعدتاً در قیمت محصول نهایی تاثیر گذار خواهد بود.

هزینه های تولید زیاد است

مدیر عامل زنجیره تولید گوشت مرغ بیتامین گلستان ضمن بیان اینکه پنج حلقه مرغ مادر، جوجه کشی، کارخانه خوراک، کشتارگاه و حلقه پرورش مرغ گوشتی در زنجیره تولید گوشت مرغ تاثیر گذار هستند، می گوید: قیمت گذاری دستوری و عدم تامین به موقع نهاده سبب دست و پا زدن این صنعت برای بقا به خصوص در استان گلستان شده است البته ۳۰ درصد واردات کنجاله سویا و ذرت توسط شرکت پشتیبانی امور دام و ۷۰ درصد آن توسط شرکت های خصوصی وارد می شود.

سید رضا یحیی پور با تاکید به اینکه تاخیر در تامین نهاده کل چرخه را با مشکل مواجه می کند، تصریح کرد: قیمت سویا در بازار آزاد ۳۶ هزار تومان اما قیمت این نهاده با در نظر گرفتن تعرفه، حدود ۲۱ هزارتومان است که مرغدار در شرایط کمبود سویا مجبور به تامین این نهاده از بازار آزاد می شود.

وی افزود: طبق مستندات می توانم بگویم که به طور میانگین از زمان خرید سویا از اتحادیه توسط شرکت ما دو ماه و از زمان خرید این نهاده به صورت مستقیم چهار ماه گذشته اما هنوز پس از گذشت این مدت سویا به ما تحویل داده نشده است.

تاثیر کمبود نهاده بر زنجیره انتهایی تولید

معاون مجتمع تولید گوشت مرغ سفید رزبال هم به اثر پروانه ای که کمبود و کاهش نهاده در بازار بر روی زنجیره تولید گوشت مرغ می گذارد، اشاره کرد و گفت: کشتارگاه حلقه انتهایی این زنجیره بوده اما از تصمیمات و کوتاهی ها در حلقه اول متاثر می شود.

ساسان اسدی به لزوم کیفیت بالای خوراک تاکید دارد و می گوید: یک دوره پرورش مرغ حدود ۴۵ روز به طول می انجامد و قطعا کیفیت نهاده، واردات کافی، تخصیص ارز و شبکه توزیع نهاده بسیار در چگونگی سپری کردن این چرخه حائز اهمیت است. تاخیر یک هفته ای در واردات یا توزیع نهاده، یک دوره پرورش شامل ۱۲۰ میلیون قطعه مرغ را تحت تاثیر قرار می دهد که نتیجه آن عدم وزن گیری استاندارد مرغ است.

وی افزود: این کاهش وزن موجب کاهش عرضه در بازار و بروز التهابات می شود. اسدی به کاهش سهمیه نهاده زنجیره های تولید گوشت مرغ که در گلستان فعالیت می کنند هم اشاره کرد و گفت: متاسفانه طبق سیاست های بالا دستی میزان نهاده مرغداران استان های شمالی در سامانه از چهار هزار و ۸۰۰ گرم به سه هزار و ۹۵۰ گرم رسیده است.

این فعال صنعت طیور با بیان اینکه متولیان دلیل اعمال این کاهش را هم شرایط خوب پرورش مرغ در استان گلستان عنوان می کنند، تاکید کرد: در استانی که ظرفیت خوبی برای صنعت طیور دارد بایستی شرایط را برای افزایش انگیزه فعالان این صنعت مهیا کرد اما گویا مسئولان با اعمال سیاست های تعجب آور و دور از انتظار سعی در نابودی این صنعت دارند.

قیمت گذاری دستوری و شرایط آن

رییس سازمان جهاد کشاورزی گلستان با اشاره به استدلال دولت برای تعیین قیمت دستوری مرغ، گفت: قبل از سال ۹۷، قیمت این محصول پروتئینی بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشد اما با شروع تحریم ها و کمبود نهاده های وارداتی، دولت مجبور به در نظر گرفتن یارانه به این صنعت شد. در آن زمان سامانه های مختلفی برای تقسیم و نظارت بر توزیع نهاده ها شکل گرفت.

رضا نظری با بیان اینکه بخش دولتی انتظار دارد تولید کننده در ازای دریافت یارانه، محصول نهایی را با قیمت مد نظر دولت به بازار عرضه کند، ابراز کرد: ذرت و سویا تنها نهاده های طیور هستند که با ارز ترجیحی وارد می شوند.

وی با بیان اینکه جهاد کشاورزی استان گلستان می تواند تامین، توزیع و ثبت سفارشات ارزی شرکت های وارد کننده نهاده را پیگیری کند، بیان کرد: در این بین مرکز تحقیقات هم در تلاش است نهاده ای را جایگزین ذرت و سویا کند همچنین موضوع تامین ارز از مدیریت استان خارج و مربوط به سیاست های کلان کشور است.

«آرین» ۳۰ سال رها شده بود

رییس سازمان جهاد کشاورزی گلستان با بیان اینکه طبق آمار، جوجه ریزی در سال جاری تا ۲۰ آذر ماه ۱۱۷ میلیون قطعه در استان بوده اما این آمار در مدت مشابه سال قبل ۱۰۲ میلیون قطعه بود که این افزایش نشان دهنده پویایی صنعت طیور است، تاکید کرد: در خصوص «نژاد آرین» هم باید گفت در مقطعی که به دلیل تحریم ها مرغ اجداد وارد کشور نمیشد، مسئولان در سطح کلان تصمیم گرفتند نیم نگاهی به مرغ آرین داشته باشند.

نظری با بیان اینکه مدت ۳۰ سال است هیچ اقدامی برای اصلاح این نژاد انجام نشده بود، بیان کرد: اخیرا بودجه ای به این منظور در نظر گرفته شده است و لازم است که بخش خصوصی در جوجه ریزی نژاد آرین همکاری داشته باشد از سوی دیگر اعطا تسهیلات یکی از مشوق های دولت به بخش خصوصی برای جوجه ریزی نژاد آرین است. هر چند نامه نگاری ها و رایزنی های مختلفی برای بهبود صنعت طیور گلستان از سوی جهاد کشاورزی استان در حال انجام است.

به گزارش خبرنگار بازار، مشهود است که فعالان صنعت طیور به خصوص در استان گلستان با معضلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند و با تمام توان در حال زنده نگه داشتن این صنعت در استان هستند اما گویا مسئولان استانی و حتی کشوری به اندازه سهم خود برای مانایی صنعت طیور استان که علاوه بر اشتغال بالایی که ایجاد کرده، گوشت سفید استان تهران، گلستان و برخی دیگر از استان های کشور را تامین می کند، تلاش نمی کنند. لذا می طلبد حال که خواسته ها و مشکلات در این صنعت واضح و شفاف است، متولیان چاره ای بیاندیشند تا چالش های فعالان و تولید کنندگان گوشت مرغ به حداقل ممکن تقلیل پیدا کند.